METAL HALIDE LAMP | BÓNG ĐÈN CAO ÁP METAL HALIDE


BÓNG ĐÈN CAO ÁP METAL HALIDE


Được phát minh vào đầu những năm 1960 bởi kỹ sư Robert Reilling, bóng đèn cao áp metal halide phát ra thứ ánh sáng trắng gần với ánh sáng ban ngày, độ kết xuất màu rất cao và nó đã nhanh chóng trở thành một trong những nguồn sáng nhân tạo chính được sử dụng để chiếu sáng các khu vực rộng lớn cả trong nhà và ngoài trời.

BÓNG ĐÈN CAO ÁP METAL HALIDE LÀ GÌ

Bóng đèn cao áp metal halide là bóng đèn phóng điện áp suất cao, ánh sáng của bóng đèn được phát ra trực tiếp từ hồ quang giữa hai điện cực thông qua thủy ngân hóa hơi áp suất cao và halogen kim loại như bạc iốt, bạc natri bromua và các muối kim loại khác ở trong một ống phóng điện hồ quang. Các halogen kim loại này giúp tạo ra được độ sáng cao hơn, hiệu suất tốt hơn và đặc biệt là cho độ kết xuất màu rất cao, vượt trội hơn nhiều so với đèn cao áp thủy ngân.

Đặc điểm thông số kỹ thuật bóng đèn cao áp metal halide
Công suất bóng đèn thông dụng 35W; 70W; 100W; 150W; 250W; 1000W; 1800W
Tuổi thọ 10.000 giờ ~ 15.000 giờ
Hiệu suất phát quang 65 lm/W ~ 115 lm/W
Chỉ số kết xuất màu CRI 60 ~ 95
Nhiệt độ màu CCT 3000K ~ 4000K
Thời gian khởi động Thời gian khởi động Khởi động lần đầu 5 ~ 10 phút. Có loại đặc biệt cho phép khởi động nhanh tức thì.
Vị trí lắp bóng đèn (chọn đúng loại bóng lắp dọc hoặc lắp ngang theo từng ứng dụng cụ thể) Bóng đèn cao áp metal halide khá nhạy với vị trí làm việc của nó, nghĩa là nếu bóng đèn được thiết kế theo chiều dọc mà lắp nằm ngang thì tuổi thọ của nó chỉ được một nửa. Các loại bóng đèn cao áp metal halide có trên thị trường đều được ghi rõ vị trí làm việc cho phép của nó.

ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO VÀ NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA BÓNG ĐÈN CAO ÁP METAL HALIDE

cấu tạo và nguyên lý hoạt động của bóng đèn cao áp metal halide Ảnh: cấu tạo bóng đèn cao áp metal halide

Bộ phận phát sáng là một ống hồ quang (Arc Tube) được làm bằng vật liệu quarzt hoặc bằng gốm alumina thiêu kết, bên trong ống hồ quang có chứa khí trơ, thủy ngân và các muối kim loại khác.

Hai đầu ống hồ quang được gắn các điện cực chính (main electrode) bằng volfram, bên cạnh một trong những điện cực chính là điện cực khởi động (starting elctrode) và điện trở được sử dụng để khởi động đèn.

Bao phủ bên ngoài ống phóng điện hồ quang là một vỏ bóng đèn thủy tinh borosilicate nhằm mục bảo vệ các phần nhỏ khác khỏi tác động bên ngoài, giữ nhiệt cho ống hồ quang để có hiệu suất phát sáng tốt hơn và bảo vệ mọi thứ bên ngoài bóng đèn khỏi bức xạ cực tím.

Bóng đèn cao áp metal halide cũng tương tự như các loại bóng đèn phóng điện cường độ cao khác, nó cần một bộ chấn lưu đi kèm để kích hoạt khởi động và kiểm soát dòng điện cung cấp cho bóng đèn nhằm đảm bảo hồ quang hoạt động ổn định.

Nguyên lý phát sáng:
+ Thoạt đầu bộ điện điều khiển sẽ phát xung cao áp khởi động để tạo ra sự phóng điện qua khí trơ làm cho ống hồ quang nóng dần lên tới mức thủy ngân hóa hơi ion hóa, lúc này bóng đèn bắt đầu phát ra ánh sáng xanh thủy ngân.
+ Nhiệt độ và áp suất hơi thủy ngân trong ống hồ quang tiếp tục tăng lên khi đủ điều kiện thì các muối halogen khác cũng bắt đầu bốc hơi.
+ Ở trạng thái ion hóa, các hơi trong ống hồ quang sẽ phát ra ánh sáng màu khác nhau, kết hợp màu xanh của hơi thủy ngân và màu khác nhau của các hơi halogen kim loại, ánh sáng bóng đèn bắt đầu chuyển dần từ màu xanh sang trắng. Tới khi thủy ngân và các muối kim loại trong ống hồ quang bốc hơi hoàn toàn thì bóng đèn sẽ đạt được độ sáng tối đa.

LỊCH SỬ BÓNG ĐÈN CAO ÁP METAL HALIDE

Năm 1912: Charles P. Steinmetz là người đầu tiên thử nghiệm muối halogenua cho vào đèn đèn hơi thủy ngân để chỉnh màu ánh sáng phát ra.

Năm 1960: Hãng General Electric lần đầu tiên sử dụng hỗn hợp hơi đưa vào trong bóng đèn hơi thủy ngân và đã sản xuất thành công bóng đèn metal halie 400W.

Năm 1962: Dựa vào những nghiên cứu của Steinmetz, Robert Reiling đã phát triển một loại ống hồ quang thạch anh điện cực molypden và volfram chịu được nhiệt độ cao áp suất cao, sau đó cho muối kim loại vào trong ống hồ quang cao áp thủy ngân và kết quả đã tạo được loại bóng đèn cao áp metal halide đáng tin cậy nó đã được thương mại hóa phổ biến ở các thập kỷ tiếp theo.

Tới đầu thế kỷ XX bóng đèn cao áp metal halide vẫn đang còn được sử dụng khá rộng rãi trên toàn thế giới ở nhiều ứng dụng lớn cả trong nhà và ngoài trời.

Ngay nay bóng đèn cao áp metal halide đang mất dần vị thế cạnh tranh bởi sự ra đời của nguồn sáng LED có quá nhiều ưu điểm và trong tương lai rất gần nó sẽ bị thay thế hoàn toàn bởi nguồn sáng LED.






Relevant Links: link1 link2